1.Ớt chỉ thiên là gì?
Ớt chỉ thiên hay còn có tên gọi khác là ớt hiểm, ớt mắt chim, ớt thóc hay ớt Thái thuộc dòng họ ớt cựa gà trong họ Cà. Trái có kích thước nhỏ, hướng lên phía trên nên dân ta thường gọi là ớt chỉ thiên. Kỹ thuật trồng ớt chỉ thiên không quá khó, cây cho trái ăn quanh năm. Hầu như ngày nào cũng có để thu hoạch nên thường được nhiều hộ gia đình Việt Nam trồng tại nhà cho tiện làm gia vị mỗi bữa ăn.
Theo nghiên cứu, độ cay ớt chỉ thiên của Việt Nam đạt mức 100.000 – 250.000 độ SHU. Ở mức trên 100.000, ớt chỉ thiên có thể gọi là đạt đến độ cay nhiều. Nhưng phù hợp với người Việt Nam. Do vậy loại ớt này là gia vị phổ biến trong bữa ăn của người Việt. Các món ngon mang tên ớt hiểm như: Gà tiềm ớt hiểm, lẩu gà ớt hiểm, …
Ngoài ra còn được dùng làm cây trang trí, hoặc làm thuốc có tác dụng giảm đầy hơi, khó tiêu, viêm thấp khớp.
2. Kỹ thuật trồng ớt chỉ thiên tại nhà bằng đất
a. Chuẩn bị dụng cụ, đất trồng
- Nếu trồng bằng xô chậu, thùng xốp hãy chuẩn bị một chậu nhỏ đường kính cỡ 30-40 cm để ươm hạt giống. 3 đến 5 thùng, xô chậu lớn để trồng ớt, tuỳ theo nhu cầu của các bạn. tất cả đều có lỗ thoát nước. Với 3 đến 5 thùng lớn này đủ để trồng 3 – 5 cây. Lượng trái đủ thoải mái cho 1 hộ gia đình và một số bác hàng xóm siêng xin biếng trồng.
- Đất trồng (đất thịt hoặc đất thị pha cát)
- Phân hữu cơ (Phân bò, phân gà…) đã qua xử lý. Bạn có thể tự thu gom và ủ theo đúng quy trình hoặc mua từ các nhà cung cấp.
- Tro trấu
- Các dụng cụ làm vườn khác như, bình tưới, cuốc, xẻng, bay…
b. Hạt giống và gieo trồng
Hạt giống các bạn có thể mua trên các trang mạng online hoặc tốt nhất là tách hạt ra từ các trái ớt chỉ thiên chín đỏ mua ở chợ. Chất lượng hạt giống không khác nhau là mấy. Lưu ý: khi tách hạt dùng dao kéo để tách và đeo găng tay tránh để ớt tiếp xúc trực tiếp với da.
Trộn đất thịt (50%) + tro trấu (30%) + Phân bò, gà (20%). Sau đó cho vào chậu nhỏ, tưới lên 1 ít nước. Gieo hạt đều lên phía trên, lượng hạt được tách ra từ 1 đến 2 quả ớt chín. Sau đó rải lên 1 lớp đất mỏng rồi tưới đều nước lên 1 lần nữa. Để chậu nơi dâm mát. Nếu mưa lớn nên cất vào trong nhà, tránh để mưa làm trôi hết dinh dưỡng trong đất và làm dập gãy cây.
Sau 20 ngày tuổi bắt đầu tách ra để trồng ở các chậu lớn hoặc trồng ngoài đất. Chỉ chọn những cây giống mập khoẻ để tách sang những chậu lớn kia. Có thể tách ra các chậu vừa vừa rồi sau 2 tháng tuổi lại đổi sang chậu lớn hơn. Tuỳ vào điều kiện từng gia đình. Đất bạn vẫn trộn với tỷ lệ đất thịt (50%) + tro trấu (30%) + Phân bò, gà (20%). Cho hỗn hợp đất, phân vào chậu chỉ nên cho khoảng 2/3 chậu, mục đích sau này tiếp tục bón thêm phân bổ sung thúc đẩy trong quá trình ra hoa kết trái.
c. Chăm sóc và bón phân
- Tưới nước hằng ngày nếu không có mưa.
Lưu ý: Không tưới quá nhiều, chỉ tưới đủ để giữ độ ẩm cho đất. Nếu mưa lớn, đối với ớt trồng trong chậu thì nên khiêng cất vào nhà hoặc kiểm tra lỗ thoát nước đảm bảo nước được thoát ra ngoài tránh ngập úng. Ớt là loài không ưu nước ngập. Nếu bị ngâm trong nước vài ba ngày sẽ chết.
- Sau 2 tháng, ớt chỉ thiên bắt đầu ra hoa và kết trái. Đây là giai đoạn bạn cần phải bổ sung phân. Phân hữu cơ là phân bò, phân gà đã qua xử lý, ủ kỹ trộn với tro, trấu, vỏ trứng gà đập nhỏ và bón bổ sung cho ớt. Hỗn hợp phân bón khoảng 0,5 gram cho mỗi cây. Không bón quá nhiều, cây dễ bị bệnh.
- Bổ sung thêm phân Kali để tăng cường sức đề kháng trong giai đoạn ra hoa kết trái. Liều lượng khoảng từ 2 đến 3 muống cà phê cho mỗi cây.
d. Phòng trị các bệnh thường gặp đối với cây ớt chỉ thiên
Ớt chỉ thiên hay ớt hiểm là một trong số những loài ớt có sức đề kháng cao. Ít bị bệnh, dễ trồng. Tuy nhiên nếu trồng không đúng kỹ thuật, cây vẫn dễ bị bệnh. Trong đó có các bệnh thường gặp dưới đây.
Bệnh xoắn lá (bệnh thường gặp nhất)
Biểu hiện: Lá xoăn ngay từ những lá non. lâu ngày cây sẽ không quang hợp được nữa và còi cọc. Ko ra hoa đậu quả được nữa.
Nguyên nhân: Bọ rệp đốt, úng nước, thừa phân.
Cách phòng trị: Tuân thủ đúng kỹ thuật trồng ớt chỉ thiên. Pha trộn và bón phân vừa đủ, không quá nhiều. Nếu đã chót bón nhiều có thể thu hồi bớt, hạn chế tưới nước. Đất trồng nên trộn với tro trấu để cho đất tơi xốp. Chỉ tưới để tạo đủ độ ẩm. Kiểm tra các lỗ thoát nước, điều chỉnh lượng nước tưới hằng ngày. Che mưa nếu vào mùa mưa. Ngắt bỏ những lá, ngọn đã bị xoăn, thậm chí nhổ bỏ tiêu huỷ những cây đã bị bệnh để tránh lây lan ra các cây khác trong vườn. Để trị triệt để có thể dùng thêm thuốc hoá học để phun. Nhưng Rau Sạch Aqua không khuyến nghị.
Bệnh khảm lá, bệnh thán thư, quả thối lũn.
Biểu hiện: Lá có đốm vàng, quả thối lũn.
Nguyên nhân: Do các loại vi rút từ bọ trĩ, bọ phấn … mang đến. Thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều, đất không tơi xốp, không thoát được nước.
Cách phòng trị: Tương tự như bệnh xoăn lá.
e. Thu hoạch ớt chỉ thiên
Sau khoảng 3 tháng, bắt đầu có thể thu hoạch những trái chín đầu tiên. Thu hoạch hằng ngày đều đặn. Cây có thể cho trái quanh năm và trong vòng nhiều năm. Từ 2 đến 3 năm cây sẽ già cỗi, khi đó nên nhổ bỏ để trồng cây mới.
f. Video hướng dẫn cách trồng ớt chỉ thiên trong chậu cho nhiều trái.
3. Có trồng được ớt chỉ thiên bằng phương pháp thuỷ canh và aquaponics không?
Cây ớt chỉ thiên là loài không ưa nước nên không thích hợp để trồng thuỷ canh và aquaponics nhưng vẫn trồng được. Hơn nữa loài ớt hiểm này có chiều cao từ 1m đến 1,5m khi trưởng thành nên lại càng không trồng được trên các ống thuỷ canh. Nếu trồng sẽ khó phát triển được tối đa về kích thước do dễ bị đổ gẫy, bộ rễ không có không gian để phát triển.
Kỹ thuật trồng ớt chỉ thiên trong thuỷ canh cần phải pha chế dung dịch thuỷ canh phù hợp với ớt. Bổ sung Kali trong giai đoạn ra hoa thì vẫn cho nhiều quả.
Đối với hệ aquaponics trồng bằng chậu giá thể đất nung là tốt nhất. Tuy nhiên cây thì vẫn phát triển xanh tốt, ra hoa và cho quả nhưng hiệu quả không cao bằng trồng thổ canh. Có thể khắc phục phần nào bằng việc bổ sung Kali dưới dạng dung dịch rau câu.
