1. Thùng lọc cặn aquaponics là gì?
Thùng lọc cặn aquaponics hay còn gọi là thùng lọc thô là một loại lọc bể cá. Lọc bể cá có vai trò rất quan trọng trong mô hình trồng rau nuôi cá. Tác dụng là lọc các chất thải rắn của cá, giúp nước hồ cá sẽ trong sạch hơn. Cá sinh trưởng nhanh và khoẻ mạnh hơn. Các đường ống dẫn cũng không bị tắc nghẽn do chất thải rắn của cá. Đối với phương pháp trồng rau dâng ngập xả cạn, đôi khi để tiết kiệm chi phí người ta không dùng đến lọc cặn. Bởi vì các khay rau chứa giá thể đã đóng vai trò lọc nước. Tuy nhiên quá trình vệ sinh khay rau cần làm thường xuyên và mất thời gian hơn. Còn đối với phương pháp nước sâu, hay màng dinh dưỡng NFT thì bắt buộc phải có thùng hoặc bể lọc cặn riêng biệt.
2. Có những loại thùng lọc cặn Aquaponics nào?
Trong mô hình trồng rau rau sạch Aquaponics. Hệ thống lọc aquaponics cũng rất đa dạng. Chúng ta có thể bắt gặp một số loại sau đây:
a. Thùng lọc cặn ly tâm
– Thùng lọc cặn ly tâm là gì?
Thùng lọc ly tâm là thùng lọc cặn aquaponics sử dụng vòng xoáy của nước để gom chất thải rắn. Sau đó xả chất thải rắn ra ngoài. Đây là dạng lọc bể cá được ứng dụng nhiều trong hệ trồng rau nuôi cá tại nhà quy mô nhỏ. Do tính chất thuận tiện trong lắp đặt và sử dụng.
– Nguyên lý hoạt động
Thùng lọc cặn ly tâm sử dụng nguyên lý lực ly tâm. Lực ly tâm là một lực quán tính xuất hiện trong một hệ quy chiếu quay. Trái đất của chúng ta là một ví dụ. Khi tự quay quanh chính mình, các vật chất nặng sẽ được hội tụ vào lõi trái đất. Trong thùng lọc cặn ly tâm cũng vậy. Khi vòng xoáy nước được tạo ra, các vật thể rắn nặng hơn nước sẽ được gom vào chính giữa và lắng xuống dưới đáy. Sau đó được xả ra ngoài.
Video: Thùng lọc cặn ly tâm tại một nhà dân
– Cấu tạo
Cấu tạo của thùng lọc cặn ly tâm dùng trong mô hình Aquaponics gồm có:
Thùng lọc: Thùng hay tank lọc có độ lớn khác nhau tuỳ theo quy mô hệ. VD như đối với hệ gồm 8 khay rau, chúng ta có thể dùng thùng với dung tích 100lit đến 200lit. Chiều cao gấp đôi đường kính trở lên. Nếu chọn được thùng có hình chum, phễu (Đáy dưới nhỏ hơn so với thân thùng) thì càng tốt. Và tất nhiên thùng phải dạng hình tròn.
Đường nước bơm vào: Sử dụng ống co để bẻ hướng dòng nước song song với thành của tank. Có thể dùng 1 đường nước bơm vào hoặc chia làm 2 hay 4 đường nước bơm vào càng tốt. Nhưng tất cả hướng chảy của nước vào đều cùng 1 hướng và song song với thành của tank. Mục đích là để tạo vòng nước chảy xoáy trong thùng lọc.
Đường nước ra: Sử dụng một đường nước ra duy nhất. Miệng lấy nước nằm ngửa lên và có vị trí chính giữa của thùng. Độ cao của dòng nước vào và ra luôn bằng hoặc cao hơn so với đường nước vào. Bởi vì nếu thấp hơn đường nước vào thì dòng nước vào sẽ không tạo được dòng xoáy mà còn làm sục cặn từ dưới lên.
Đường ống xả: Đường ống xả được lắp ở đáy thùng. Miệng lấy nước có vị trí chính giữa và sát với đáy thùng. Đầu ra có khoá (Van) để xả cặn khi cần. Thông thường thì xả 1 tuần 1 lần. Nước xả có thể dùng tưới cho cây trồng thổ cảnh rất tốt.
HÌnh ảnh: Cấu tạo thùng lọc cặn ly tâm
b. Thùng lọc lắng
– Thùng lọc lắng là gì?
Thùng lọc lắng là thùng lọc cặn dựa vào sự khác biệt về khối lượng riêng giữa chất thải rắn và nước để tách chất thải rắn ra khỏi nước. Thùng lọc lắng thường được dùng cho mô hình Aquaponics quy mô thương mại lớn.
– Cấu tạo:
+ Bể lọc: Bể lọc, hay tank lọc có dung tích lớn. Ví dụ với quy mô trồng rau 200 m2 thì tank lọc có thể lên tới 1000m3.
+ Thành bể răng cưa. Hệ thống răng cưa trên thành phía trên có tác dụng lọc những chất thải nhẹ nổi trên mặt nước. Phần dưới thành còn có phễu lọc, giúp cho chất thải lắng xuống thì không thể nổi lên phía trên được nữa.
+ Ống tạo tĩnh. Mục đích làm cản lực dòng nước để nước tĩnh lặng cho cặn lắng xuống.
+ Đường ống nước vào. Ống nước vào được bơm theo chiều từ dưới lên, chính giữa thùng.
+ Đường ống nước ra. Ống nước ra nằm ở hông thùng lọc sau khi nước đã tràn qua hệ thống răng cưa.
+ Đường ống xả, nằm ở đáy bình. Có khoá van xả để lấy cặn.
Hình ảnh: Cấu tạo thùng lọc lắng hệ aquaponics
C. Bể lọc sử dụng chổi lọc, lưới lọc…
Đây là phương pháp lọc phổ biến cho bể cá cảnh. Trong đó sử dụng các vật thể như lưới lọc, chổi lọc, mút xốp, cát sỏi tạo ra các khoảng không nhỏ. Nước có thể đi qua, nhưng những chất thải rắn có kích thước lớn không thể đi qua và sẽ bị giữ lại. Đối với phương pháp lọc này thì phải thường xuyên vệ sinh thùng lọc. Tuy nhiên hiệu quả lọc thường sẽ tốt hơn. Dạng bể lọc này có sử dụng nhiều vật thể cản có tiết diện lớn cũng là nơi trú ngụ tốt cho vi sinh.
Cấu tạo rất đa dạng, nhiều thiết kế, miễn sao nước sau khi bơm vào phải đi qua các vật thể lọc rồi mới được đưa ra ngoài.
Hình ảnh: Nguyên lý chung của lọc bể cá
Ngoài ra chúng ta có thể sử dụng các loại thiết bị lọc nước đầu nguồn có bán rất nhiều trên thị trường. Sử dụng để lọc nước sinh hoạt trong gia đình. Giá thành cũng khá rẻ. Lưu ý chỉ sử dụng thiết bị lọc thô thì giá thành mới rẻ. Dao động từ 1,2tr đến 1,5tr VNĐ là xài thay thế được cho thùng lọc cặn aquaponics hay lọc bể cá khác. Những thiệt bị này rất hữu dụng cho mô hình aquaponics mini.
